Jan 2017
Binnen de bouwsector wordt lage-temperatuurverwarming, beter gekend als vloerverwarming, voorgesteld als het meest comfortabele en meest energiezuinige verwarmingssysteem. Het is bovendien onzichtbaar in de woning en biedt zo meer architecturale mogelijkheden. Er zijn echter ook sceptici die de voordelen van het systeem ontkennen. Hebben de voor- of tegenstanders gelijk? We zetten de plus- en minpunten op een rijtje.
In een artikel over laagtemperatuur-vloerverwarming (link) citeert Rob Verbrugge, productmanager energiebesparende toepassingen bij Inventum, dat vloerverwarming “… een erfenis [is] uit de tijd dat de woningen slecht geïsoleerd waren en het dan wel prettig was als de vloer lekker warm was”. Vloerverwarming is geen erfenis uit het verleden, want in slecht geïsoleerde woningen kan een lage-temperatuurverwarming niet voldoende warmte produceren om bij koude dagen de ruimtes op temperatuur te houden.
Maar er zijn wel degelijk nadelen verbonden aan de huidige voorkeuren. Het nodige vermogen aan verwarming is het laatste decennium sterk gedaald door de toename aan isolatie, maar het vermogen van de geplaatste ketels is juist gestegen. De oorzaak is te vinden bij de productie van sanitair warm water.
De energieprestatiewetgeving straft de aanwezigheid van een buffervat voor sanitair warm water en/of verwarming sterk af. Om een toeslag van 7 tot 12 E-peilpunten te vermijden, wordt voor een doorstroomtoestel gekozen om de nodige hoeveelheid warm water ogenblikkelijk te produceren. Het gevolg: een ketel met groot vermogen (25 tot 30 kW) wordt voorzien en die is tot 5x te groot voor de warmtevraag van de woning.
Toch wel. De efficiëntie van alle installaties begint bij een zo goed mogelijke dimensionering. Door de huidige regelgeving wordt een te groot gedimensioneerd verwarmingstoestel in feite gestimuleerd in plaats van afgestraft. Een goed gedimensioneerde lage temperatuurverwarming is volgens de fysische hoofdwetten van de thermodynamica altijd efficiënter dan goed gedimensioneerd hoge temperatuurverwarming. Het kost namelijk minder arbeid om het water op te warmen naar een lagere temperatuur van 45°C dan naar een temperatuur van 70°C.
De boosdoener bij de dimensionering blijft voorlopig de productie van sanitair warm water. Een hoge opwekkingstemperatuur van 60°C blijft nodig om de besmetting met de Legionellabacterie te vermijden. Zolang lopend onderzoek naar de verlaging van de temperatuur zonder enig besmettingsrisico met Legionella niet is afgerond, is de hogere temperatuur een noodzaak. Het plaatsen van een zonneboiler of een elektrische weerstand met buffervat is in dit geval de beste optie om het vermogen van het verwarmingstoestel heel sterk te verlagen.
Jazeker. Vandaag worden er nog vaak hoogrendementsketels op gas geplaatst, ondanks het feit dat fossiele energie steeds duurder zal worden. Een haalbaar maar duurder alternatief is een elektrisch aangedreven warmtepomp met een hoog rendement. Het komt in aanmerking als hernieuwbare energie indien het seizoensafhankelijk rendement (SPF) hoger is dan 4. Dergelijk rendement is enkel mogelijk indien een lage temperatuurverwarming zoals vloerverwarming wordt voorzien. Ongeacht of je nu als bouwheer kiest voor een warmtepomp of hoogrendementsketel, met het plaatsen van vloerverwarming is jouw woning klaar voor de toekomst.
Indien je als bouwheer erg vertrouwd bent met radiatoren, dan kan vloerverwarming ook nadelen hebben. Gezien de plaatsing in de chape en het lage vermogen is de reactiesnelheid van vloerverwarming een stuk lager. Je mag niet verwachten dat 5 minuten na het aanschakelen van de vloerverwarming de ruimte reeds verwarmd is. In de meeste gevallen is een vloerverwarming daardoor ook niet per ruimte regelbaar. Het systeem leent zich uitstekend voor de leefruimtes die constant op temperatuur worden gehouden. Voor badkamers is een kleine elektrische (echter afgestraft door EPB-regelgeving) of lage-temperatuurradiator interessanter.
Lage temperatuurverwarming of vloerverwarming is een onzichtbaar afgiftesysteem voor verwarming. Omdat de nodige temperaturen lager liggen, kan de efficiëntie hoger liggen. Maar daarvoor dient de installatie goed te worden gedimensioneerd, wat vaak niet het geval is. Een bespreking met jouw energie-adviseur is dus aangewezen!
Lage-temperatuurverwarming is wel klaar voor de toekomst: een omschakeling van een condensatieketel naar een efficiënte warmtepomp draaiend op hernieuwbare energie is zonder extra kosten mogelijk.
Daarnaast zijn enkele eigenschappen zoals de regeling en de reactietijd van het systeem niet te vergelijken met klassieke radiatoren. Vloerverwarming is niet zichtbaar, zeer constant en biedt veel vrijheid aan de architect. Voor regelbare temperaturen per ruimte en een snelle reactietijd zijn radiatoren met een thermostaat interessanter. Kortom: het beste comfort is afhankelijk van jouw eigen persoonlijke voorkeur.
